Rad voor de ogen

De gebouwen trekken ras aan me voorbij. Kappers, matrassenwinkels, cafés en af en toe een kebab- annex internet- annex nachtwinkel. Berlin passeert me in tegenovergestelde richting; komt me tegemoet. Ik zoef door de straten van Prenzlauer- en Kreuzberg, over de allees van Wilmersdorf en Mitte en door de lanen van Dahlem en Tiergarten. De stad is een tunnel en ik glij er soepeltjes doorheen.

Kinderlijk gelukkig

Fietsend is de stad zo weids
en ik ontzaglijk klein
Toch voel ik me groots en rij
met zonder handen door Berlijn!

Maar dan plotseling schiet er links van me een schim voorbij. Later rechts één over de stoep. Een paar honderd meter verder een koppel. Fietsers van allerlei pluimage halen me in alsof ik een bejaarde ben. Wat?! Dat gebeurt me in Utrecht nooit! Hier ben ik in het dagelijkse fietsverkeer een boemel omringd door snelle intercity's. Er klopt hier iets niet met de fietsers, denk ik.
Oké als ik naar de Uni fiets dan probeer ik krampachtig niet te bezweet te raken en ben daardoor gedwongen zelfs bij 5 graden nog (met) zonder jas te fietsen en me voordurend in te houden. Ik rij me niet de longen uit mijn lijf, maar echt langzaam kan ik überhaupt niet fietsen. Ik rij dus altijd nog altijd met een zekere gezwinde spoed. Misschien hebben de fietsers hier meer haast, of zijn ze beter getraind dan in Utrecht. Of zouden ze allemaal aan de doping zitten? Nee dat is het niet. Het heeft te maken met het fietsmosfeer hier. Fietsers hebben hier maar een wankele rechtspositie, die bovendien in nevelen gehuld is.
Kort de situatie: in Berlijn moet een fietser fietsen op fietspaden waar een blauw fietsbord staat. Is dit bord er niet, en dat is vaak dan mag de fietser ook op de stoep, mits op de stoep door middel van belijning een speciaal fietspad is aangegeven, of op de weg. In bepaalde delen van Berlijn is ook de busbaan als fietspad bedacht. Fietsers hier moeten dus voortdurend van wegdelen wisselen, stoepjes op en af en goed om zich heen kijken naar belijningen en borden. Dat zou nog wel goed te doen zijn als de rest van de mensen ook op fietsers was ingesteld, maar dat is niet zo. Op de stoepfietspaden staan auto's geparkeerd, bomen steken er door het wegdeken wandelaars bevolken de stroken. Op de busbanen proberen bussen fietsers weg te drukken en voeren taxichauffeurs charges uit. Op de fietspaden ligt het glas van de vorige avond uitgespreid en op de gewone weg rijdt het nog het beste.
Er is slechts één manier om met deze obstakels om te gaan en dat is echt meegaan in het verkeer. Daarom rijden de mensen hier zo snel, want hoe harder ze rijden hoe makkelijker dat gaat. En je bent ook snel weer thuis en veilig uit de hektiek.
Het gaat als volgt: Je glijdt met de auto's mee en eist een plekje op bij het stoplicht en bij het voorsorteren. Je ontwijkt met een zekere doodsverachting geparkeerde busjes en bejaarden op de stoep en je hupt als een volleerd veldrijder over stoepjes en opstaande stoeptegels. Maar bovenal eis je je plek op in het verkeer, want je krijgt hem niet.
Het Bundesland Berlin doet zijn best, maar de fiets zit nog niet genoeg in de hoofden van de Berliners verankerd. De fietsers zijn hier opgejaagd wild. Is dat erg? Eigenlijk niet. Als koerier reed ik ook zo door de stad en als ik op mijn racefiets zit ook. Het fietsen in Berlin vereist lef, inzicht en behendigheid. Het is als een geestelijk en lichamelijk spelletje zonder gevaren, want als het er echt op aankomt dan geven we elkaar de ruimte hier. Dan blijven bussen nog even achter me rijden of dan rij ik op wandeltempo kort over de stoep. Of we geven elkaar voorrang en groeten elkaar. Ja, ik ben zoet geweest tot nog toe.


PS: De woorden 'ras', 'gezwinde spoed' en 'doodsverachting' zijn te wijten aan de pepernoten en schuimpjes, meegenomen door nicht M en zus A.